Natuurlijke luchtstroom
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Natuurlijke luchtstroom is een manier van ventileren van een gebouw zonder mechanische hulp, gedreven door natuurlijke krachten zoals winddruk en thermische trek.
Omschrijving
Bij natuurlijke ventilatie wordt lucht ververst door het aanvoeren van verse buitenlucht en het afvoeren van vervuilde binnenlucht. Dit proces vindt plaats via openingen in de gevel, zoals (klep)ramen, luchtroosters, of zelfs kieren. De luchtbeweging wordt veroorzaakt door drukverschillen die ontstaan door wind die tegen het gebouw drukt (winddruk) of door temperatuurverschillen tussen binnen en buiten (thermische trek of schoorsteeneffect). Warme, vervuilde lucht stijgt op en verlaat het gebouw via hoger gelegen openingen, terwijl koelere, verse lucht via lager gelegen openingen naar binnen stroomt. Dit systeem is vooral te vinden in oudere woningen, gebouwd vóór circa 1975. Hoewel het een simpele en energievrije methode is, biedt het beperkte controle over de hoeveelheid ventilatie en kan het leiden tot tocht of onvoldoende luchtverversing, afhankelijk van de weersomstandigheden.
Werkingsprincipes
Natuurlijke ventilatie werkt op basis van twee principes: winddruk en thermische trek. Wind die tegen een gebouw blaast, creëert drukverschillen die lucht door openingen stuwen. Thermische trek ontstaat doordat warme binnenlucht lichter is dan koudere buitenlucht en opstijgt, waardoor een opwaartse luchtstroom in het gebouw ontstaat die lucht aanzuigt. Dit effect is vergelijkbaar met de trek in een schoorsteen.
Toepassing en beperkingen
Natuurlijke ventilatie komt voornamelijk voor in oudere gebouwen en maakt gebruik van onder andere luchtroosters, te openen ramen en kieren. Een voordeel is dat het systeem energievrij is en nagenoeg onderhoudsvrij kan zijn. Echter, de effectiviteit is sterk afhankelijk van weersomstandigheden zoals windrichting en -sterkte, en temperatuurverschillen. Dit kan leiden tot onvoldoende ventilatie bij weinig wind of te veel ventilatie en tocht bij harde wind, wat het comfort beïnvloedt. Bij nieuwbouw, waar luchtdichtheid een belangrijke rol speelt, wordt vaak gekozen voor mechanische ventilatiesystemen, hoewel natuurlijke toevoer van lucht gecombineerd kan worden met mechanische afvoer (Ventilatiesysteem C).
Vergelijkbare termen
Passieve ventilatie
Gebruikte bronnen: